พญ.นันทนา จำปา
2024-10-06
1017
ไวรัสมาร์บูร์ก (Marburg Virus Disease, MVD) เป็นโรคไข้เลือดออกที่รุนแรงและมีอัตราการเสียชีวิตสูง (20-90%) ซึ่งมีความคล้ายคลึงกับไวรัสอีโบลา ไวรัสมาร์บูร์กถูกค้นพบครั้งแรกในปี 1967 ที่เมืองมาร์บูร์กในเยอรมนี และได้เกิดการระบาดในหลายประเทศ เช่น อูกันดา แองโกลา กานา และล่าสุดที่รวันดา นี่เป็นการระบาดครั้งแรกของรวันดา และทำให้จำนวนผู้ติดเชื้อเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว
การระบาดของไวรัสมาร์บูร์กในรวันดาถูกยืนยันเป็นครั้งแรกโดยกระทรวงสาธารณสุขรวันดาเมื่อวันที่ 27 กันยายน 2024 โดยพบผู้ป่วยยืนยันรายแรกในเมืองคิกาลี และการสอบสวนเพิ่มเติมพบว่ามีการแพร่ระบาดในหลายเขตของประเทศ
เมื่อวันที่ 2 ตุลาคม 2024 องค์การอนามัยโลก (WHO) รายงานว่าในบรรดาผู้ติดเชื้อที่ยืนยันแล้วนั้นมีบุคลากรทางการแพทย์รวมอยู่ด้วย ซึ่งทำให้มีความกังวลเกี่ยวกับการแพร่กระจายของไวรัสในโรงพยาบาลและเขตที่มีผู้คนหนาแน่น รวมถึงบางกรณีที่มีการแพร่เชื้อไปยังเขตที่ติดกับประเทศเพื่อนบ้าน
วันที่ 4 ตุลาคม 2024 กระทรวงสาธารณสุขรวันดารายงานผู้ป่วยเพิ่มขึ้นอีก 7 ราย พร้อมกับมีการเสียชีวิตเพิ่มอีก 1 ราย ทำให้จำนวนผู้ติดเชื้อสะสมอยู่ที่ 36 ราย และเสียชีวิต 11 ราย ในจำนวนนี้ 80% ของผู้ติดเชื้อเป็นบุคลากรทางการแพทย์ ซึ่งแสดงถึงการแพร่กระจายที่อันตรายในกลุ่มผู้ดูแลผู้ป่วย
ไวรัสมาร์บูร์กมีประวัติการระบาดตั้งแต่ปี 1967 ที่เยอรมนี และการระบาดครั้งสำคัญในหลายประเทศแอฟริกา เช่น:
ไวรัสมาร์บูร์กสามารถแพร่เชื้อได้ผ่านการสัมผัสกับของเหลวในร่างกายจากผู้ติดเชื้อหรือสัตว์ที่เป็นพาหะ ซึ่งเส้นทางการแพร่เชื้อประกอบไปด้วย:
สาเหตุการระบาดในรวันดายังอยู่ระหว่างการสืบสวน ไม่มีการระบุแหล่งที่มาที่แน่นอนของการระบาดครั้งนี้ แต่เป็นไปได้ว่าไวรัสถูกแพร่ผ่านการสัมผัสใกล้ชิดกับค้างคาวผลไม้ หรือการสัมผัสกับผู้ป่วยที่ติดเชื้อโดยตรง
หากมีความจำเป็นต้องเดินทางไปยังพื้นที่ที่มีการระบาดของไวรัสมาร์บูร์ก ควรปฏิบัติตามคำแนะนำต่อไปนี้เพื่อป้องกันการติดเชื้อ:
หากมีความกังวลว่ามีการสัมผัสกับสัตว์หรือสิ่งของที่อาจมีการปนเปื้อน ควรรีบติดต่อแพทย์หรือหน่วยงานสาธารณสุขเพื่อตรวจสอบและเฝ้าระวังอาการเป็นเวลา 21 วัน
อาการของไวรัสมาร์บูร์กมักจะคล้ายกับโรคอื่นๆ เช่น มาลาเรียหรือไข้เลือดออก ซึ่งทำให้ยากต่อการวินิจฉัย อาการแรกเริ่มได้แก่:
บุคลากรทางการแพทย์มีความเสี่ยงสูงในการสัมผัสกับผู้ป่วย ดังนั้นควร:
ประเทศไทยมีมาตรการในการตรวจคัดกรองผู้เดินทางเข้าเมือง โดยมีการวัดอุณหภูมิและถามประวัติการเดินทางที่สนามบิน ซึ่งเป็นสิ่งสำคัญในการป้องกันการนำไวรัสเข้าประเทศ ระบบสาธารณสุขไทยควรมีการเตรียมพร้อมในการให้ความรู้แก่บุคลากรทางการแพทย์เกี่ยวกับการแยกผู้ป่วยและการใช้อุปกรณ์ป้องกันส่วนบุคคล เพื่อป้องกันการติดเชื้อในโรงพยาบาล
World Health Organization. (2024). Disease Outbreak News: Marburg virus disease - Rwanda. Retrieved from https://www.who.int/emergencies/disease-outbreak-news/item/2024-DON537
Centers for Disease Control and Prevention (CDC). (n.d.). Marburg Virus Disease (MVD). Retrieved from https://www.cdc.gov/marburg/index.html
Centers for Disease Control and Prevention (CDC). (2024). Marburg Virus Situation Summary. Retrieved from https://www.cdc.gov/marburg/situation-summary/index.html
Centers for Disease Control and Prevention (CDC). (2024). Preventing Marburg Virus Disease from Entering Your Healthcare Facility. Retrieved from https://www.cdc.gov/marburg/hcp/training/preventing-mvd-from-entering-your-healthcare-facility-1.html
UK Government. (2024). Marburg Virus Disease: Origins, reservoirs, transmission, and guidelines. Retrieved from https://www.gov.uk/guidance/marburg-virus-disease-origins-reservoirs-transmission-and-guidelines